Wielu rodziców zadaje sobie pytanie: jak nauczyć dziecko literek. Wbrew obiegowej opinii nie jest to wcale takie trudne i może stać się świetną zabawą dla dziecka, a postępy mogą być widoczne bardzo szybko. Bardzo ważne jest, żeby opiekunowie zdawali sobie sprawę, kiedy najlepiej rozpocząć przygodę z literkami i jakimi metodami się posługiwać, żeby uzyskać zadowalające efekty. W poniższym artykule znajdą państwo najważniejsze informacje związane z tym zagadnieniem i przykłady sposobów, zabaw i pomocy dydaktycznych przydatnych podczas nauki alfabetu.
Kiedy zacząć uczyć dziecko liter?
Przede wszystkim trzeba sobie zdać sprawę, z tego, że każde dziecko jest inne i należy do niego podejść w indywidualny sposób. Nie można generalizować i mówić o jakimś konkretnym momencie rozwoju, w którym dziecko jest już gotowe do nauki literek. Dla maluchów jest to trudna umiejętność i należy upewnić się czy są one gotowe do rozpoczęcia tego procesu. Jeżeli dziecko chętnie sięga po bajki, jest zaciekawione literkami, wskazuje je np. w sklepowych szyldach to można przypuszczać, że nadszedł odpowiedni moment, żeby zacząć przygodę z nauką liter. Czasem nawet dzieci 3 lub 4 letnie wykazują zainteresowanie takimi aktywnościami, jednak częściej przypada to na 5 lub 6 rok życia. Nie powinno się uczyć na siłę młodszych dzieci, jeżeli umiejętność czytania nie jest im jeszcze niezbędna i nie są nią zainteresowane. Jednak istnieje wiele teorii zgodnie, z którymi im młodsze dzieci, tym nauka liter zajmie im mniej czasu. Pierwsze pięć lat życia to przede wszystkim czas na zabawę i ruch, więc wszystko pozostaje kwestią indywidualnych potrzeb i wyboru opiekunów.
Od czego zacząć naukę literek?
Przygodę z literkami u małych dzieci najlepiej zacząć od nauki ich własnego imienia. Warto je zapisać dużymi, wyraźnymi literami i omówić wspólnie z maluchem, nasunąć mu jakieś skojarzenia (np. I jest chuda jak igiełka). Jeżeli dziecko jest zainteresowane można pójść dalej i „wziąć na tapetę” imiona innych członków rodziny. Dziecko najwięcej uczy się przez zabawę, dlatego pisanie cały linijek wielkich i małych liter to nie najlepszy pomysł na początek. Warto sięgnąć po klocki z literami (https://oak-toys.pl/pl/p/BRIK-12289-Polskie-klocki-drewniane-Literki-27-szt/741?gclid=CjwKCAjwgabeBRBuEiwACD4R5iIVd0wDZOFK4sTg85Kscsw01amuoMOzUL_xc9u9cQjeT7Qmpx0G4RoCSDoQAvD_BwE). Dzięki nimi można podczas układania różnych budowli, kształtów, wplątać element edukacyjny i zachęcić dziecko, żeby spróbowało ułożyć swoje imię, wskazało literki o które poprosimy, przywoływało nazwy przedmiotów zaczynających się na wybraną literkę itp. Dobrym rozwiązaniem są też maty-puzzle, na których są literki i cyferki. Można układać z nich przeróżne sekwencje ograniczone tylko pomysłami opiekuna. Ciekawym rozwiązaniem są też magnesy na lodówkę. W ten sposób dziecko będzie miało w swoim otoczeniu wiele pomocy przypominających mu poszczególne litery i pomagających je zapamiętać. Nie należy jednak zarzucać malucha duża ilością liter na raz. Najlepiej powtarzać jeden lub dwa znaki, a kiedy zapamięta wprowadzić kolejne.
Metody, dzięki którym łatwiej nauczyć dziecko liter.
Naukę liter powinno się rozpocząć od samogłosek. Dobrze jest zaprezentować dziecko osobno każdą omawianą literkę: pisaną i drukowaną, wielką i małą. Warto omówić ich kształt, poszczególne elementy, znaleźć przedmioty, z którymi kojarzą się ich kształty. Świetnym pomysłem jest ozdobienie liter wspólnie z dzieckiem. Można wyciąć je z tektury i udekorować plasteliną, różnymi ozdobami, nitkami itd., lub zwyczajnie pokolorować kredkami, lub farbami. Dzięki temu dziecko zostaje łagodnie wprowadzone w świat alfabetu, a symbole graficzne liter zostają czymś naturalnym, towarzyszącym dziecku codziennie. Dodatkowo jeżeli tekturowe szablony będą ozdobione jakimś przestrzennym materiałem, dodatkowym atutem będą doznania sensoryczne. Jeżeli dziecko będzie mogło dodatkowo poznać kształt litery dotykiem, zwiększy to atrakcyjność i pozwoli szybciej je zapamiętać.
Na rynku można znaleźć wiele różnych pomocy dydaktycznych przeznaczonych do nauki literek. Do najpopularniejszych należą:
-
plansze edukacyjne, przedstawiające alfabet (często na jednej planszy znajduję się jedna litera i ilustracja przedmiotu, którego nazwa zaczyna się na tę literę), https://szkolnenaklejki.pl/pl/p/Plansze-edukacyjne-Alfabet-literki-pisane-i-drukowane-zestaw-24-kart-A4/2355?gclid=CjwKCAjwgabeBRBuEiwACD4R5rFvO4ytIMTiKw-szy2znmVZWqZY_4ZOwVuXQpjKKrTd7nMrsdhTHRoCCW0QAvD_BwE
-
tablica i literki magnetyczne- można układać wyrazy przyczepiając literki do tablicy, https://www.mojebambino.pl/czytanie/2404-literki-magnetyczne-z-tablica.html
-
litery dotykowe (dobrze też, wykonać je samemu),
-
puzzle z literkami,
-
różnego rodzaju gry edukacyjne.
O czym należy pamiętać ucząc dziecko literek?
Żeby nauka literek była efektowna i rodzic mógł z przyjemnością obserwować postępy, które robi dziecko, a maluch odczuwał radość z posiadania nowych umiejętności należy pamiętać o kilku ważnych kwestiach:
-
Warto zacząć uczyć dzieci literek pisanych nie drukowanych. Maluchy łatwiej przyswajają litery pisane, a umiejętność czytania drukowanych przychodzi potem naturalnie i nie mają z nią problemu. Natomiast jeżeli najpierw nauczymy dziecko liter drukowanych istnieje duże prawdopodobieństwo, że trzeba będzie potem powtarzać cały proces i czuć pisanych.
-
Kupując dziecku zabawki warto wybrać takie, które przydadzą się w celu edukacyjnym. Zamiast zwykle klocki, lepiej wybrać takie, na których znajdują się literki to samo dotyczy wielu innych zabawek, ponieważ literki mogą znajdować się naprawdę wszędzie.
-
Ważne jest, aby nauka literek była jednak przede wszystkim zabawą i rozwijała też kreatywność dziecka. W tym celu można np. przedstawić daną literkę, a następnie dorysować do niej jakieś elementy, aby stworzyć rysunek, kojarzący się z tą literą.
-
Warto też przemycić naukę liter podczas różnych gier edukacyjnych. Dobrym sposobem jest gra memory, gdzie zamiast poszukiwania dwóch takich samych obrazków, poszukujemy np. literkę i obrazek, który zaczyna się na tę literę.
Nauka przez zabawę.
Reasumując znajomość literek i cyferek to bardzo ważna umiejętność, od której dziecko rozpoczyna swoją przygodę z edukacją. Należy pamiętać, że każde dziecko rozwija się w innym tempie i ma inne możliwości, dlatego moment w którym rozpoczniemy naukę liter jest sprawą indywidualną. Warto jednak wykorzystać potencjał i chęć poznawania świata i już od najmłodszych lat przemycać podczas zabawy naukę alfabetu. Bardzo ważne jest, żeby proces ten przebiegał delikatnie, żeby dziecka nie zniechęcić. Trzeba też wykazać się kreatywnością i zachęcić dziecko do nauki w ciekawy sposób, oraz konsekwentnie i regularnie z nim pracować. Na rynku istnieje wiele najróżniejszych pomocy dydaktycznych, gier, zabawek, które wspomogą proces nauki liter. Warto jednak zastanowić się i stworzyć razem z dzieckiem własne pomoce. Rozwinie to pomysłowość dziecka, umiejętności manualne i pomoże osiągnąć jeszcze lepsze efekty!